دم‌آوری قهوه یک هنر است. برای این که یک فنجان اسپرسوی خوش‌طعم به دست ما برسد از لحظه برداشت دانه‌های قهوه تا برشته‌کاری، آسیاب کردن و البته دم کردن آن صدها عامل بر طعم نهایی قهوه مؤثر هستند. کسانی که علاقه زیادی به نوشیدن قهوه دارند، ترجیح می‌دهند بتوانند خودشان فنجان قهوه خود را آماده کنند؛ پس به سراغ انواع قهوه‌ساز می‌روند. اینجاست که خیلی‌ها به مشکل برمی‌خورند. چرا قهوه‌ای که من درست می‌کنم طعم خوبی ندارد؟ با ما همراه باشید تا اشتباهات رایجی که در کار با دستگاه مرتکب می‌شوید را بشناسید و فنجان قهوه خود را نجات دهید.
۱. خرید دستگاه قهوه‌ساز نامناسب
روش‌های مختلفی برای دم‌آوری قهوه وجود دارد. شما می‌توانید برای دم کردن قهوه از یک فرنچ پرس یا قهوه‌جوش ساده استفاده کنید یا از دستگاه‌هایی مانند کمکس کمک بگیرید؛ حتی می‌توانید دستگاه‌های پیچیده‌تر و نسبتاً گران‌قیمت خانگی را به کار بگیرید. انتخاب روش دم‌آوری به این بستگی دارد که چه نوع قهوه‌ای دوست دارید؟ و چقدر حاضرید برای دم کردن قهوه هزینه کنید؟
هرکدام از این روش‌های دم‌آوری قهوه فوت‌های کوزه‌گری خودشان را دارند. اما ما می‌خواهیم درباره دستگاه اسپرسوساز خانگی صحبت کنیم. شما در هنگام خرید دستگاه اسپرسوساز مقدار زیادی پول خرج می‌کنید. پس خیلی ناراحت‌کننده خواهد بود اگر دستگاه شما نتواند نیاز شما را برطرف کند. برای خرید دستگاه خود موارد زیر را رعایت کنید.
- تنها به قیمت توجه نکنید. قیمت یکی از فاکتورهای تعیین‌کننده است. اما قیمت بالاتر لزوماً به معنای بهتر بودن نیست. همان‌طور که قیمت پایین ممکن است هزینه نگهداری و تعمیر را بالا ببرد.
- تحقیق کنید. در خرید عجله نکنید و خیلی دقیق درباره برندهای مختلف و مدل‌های گوناگون تحقیق کنید.
- به نیاز خود توجه کنید. دستگاه‌های مختلف عملکردهای گوناگونی دارند. دستگاهی را انتخاب کنید که نیاز شما را برطرف کند.
به هر حال بهترین دستگاه های اسپرسوساز موجود در بازار ایران به طور معمول از کیفیت و استاندارد بالایی برخوردار هستند و اگر به‌درستی استفاده شوند می‌توانند کیفیت قهوه‌ای که می‌نوشید را بهبود ببخشند.
۲. استفاده اشتباه از دستگاه قهوه‌ساز
برخی اشتباهات به‌ظاهر پیش پا افتاده تأثیر جدی بر طعم نهایی قهوه شما خواهند داشت. اگر بهترین قهوه سازهای بازار را دارید که کار به آن را بلد هستید، شاید یکی از موارد زیر باعث بد شدن طعم قهوه شما می‌شود.
- دستگاه قهوه‌ساز را خوب تمیز نمی‌کنید. یک آبکشی ساده و سرسری برای تمیز کردن دستگاه قهوه‌ساز کافی نیست. تمام قسمت‌هایی که با قهوه سر و کار دارند باید بعد از درست کردن قهوه به‌خوبی تمیز شوند.
- دستگاه شما رسوب گرفته است. به جز تمیزکاری معمولی و هر روزه دستگاه قهوه‌ساز، باید هر چند وقت یک بار رسوبی که در قطعات مختلف دستگاه شکل می‌گیرد را هم پاک کنید. شاید لازم باشد برای این کار از یک سرویس‌کار حرفه‌ای کمک بگیرید. اما خودتان هم می‌توانید از مقدار کمی سرکه برای این کار استفاده کنید. در یاد داشته باشید که استفاده بیش از اندازه از سرکه می‌تواند به قطعات فلز دستگاه آسیب بزند.
- دستگاه شما خیلی قدیمی است و دیگر درست کار نمی‌کند. بله، واقعاً دل کندن از یک دستگاه که سال‌ها برای شما کار کرده سخت است. اما اگر دانه قهوه شما کیفیت خوبی دارد، آبی که برای دم‌آوری استفاده می‌کنید مناسب است، دستگاه خود را تمیز کرده‌اید و همه چیز برای داشتن یک قهوه عالی آماده است، اما قهوه شما طعم بدی دارد، شاید عمر دستگاه قهوه‌ساز شما به پایان رسیده باشد.
۳. استفاده از دانه‌های قهوه نامناسب
در ابتدای مقاله هم اشاره کردیم، عوامل بسیار زیادی در طعم قهوه تأثیرگذار هستند. یکی از مهم‌ترین آنها کیفیت دانه‌های قهوه است. برای داشتن یک قهوه خوب از دانه‌های بی‌کیفیت صرف نظر کنید. هرچه دانه‌های قهوه تازه‌تر باشند، کیفیت آن بالاتر خواهد بود. زیاد خرید نکنید که مجبور باشید قهوه را برای مدت طولانی نگه دارید. اگر قهوه پاکتی می‌گیرید بهتر است بسته‌بندی‌هایی را انتخاب کنید که پلاستیکی نیستند. نگهداری قهوه در بسته‌ها و ظروف پلاستیکی ممکن است باعث ایجاد طعم پلاستیکی در قهوه شوند. بهتر است قهوه را در جای خشک و خنک نگهداری کنید و از ظرف‌های شیشه‌ای با در محکم برای نگهداری قهوه بهره بگیرید. همچنین از یخ زدن قهوه و نگهداری آن در فریزر خودداری کنید.
برشته‌کاری یا رست قهوه هم از موارد دیگری است که در کیفیت آن تأثیر به سزایی دارد. برشته‌کاری یک فرایند ظریف و حساس است. خیلی از اوقات حتی وقتی دو بار از یک قهوه یکسان خرید می‌کنید با کمی تفاوت کیفیت روبه‌رو خواهید شد. پس بهترین برند ممکن را انتخاب کنید و اگر خود شما برشته‌کاری را انجام می‌دهید، بهترین دستورالعمل را پیدا کنید. آزمون و خطا کنید تا به کیفیت مطلوب برسید.
۴. آسیاب اشتباه دانه‌های قهوه
بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند تا در کنار دستگاه قهوه‌ساز یک دستگاه آسیاب هم داشته باشند تا بتوانند درجه آسیاب شدن قهوه را تنظیم کرده و از قهوه تازه‌تری استفاده کنند. چه در زمانی که خود شما قهوه را آسیاب می‌کنید و چه در زمانی که قهوه آسیاب شده می‌خرید، باید بدانید کدام درجه آسیاب برای چه روش دم‌آوری مناسب است و چه درجه آسیابی برای دستگاه شما بهتر است. برای مثال قهوه‌ای که با فرنچ پرس درست می‌کنید به آسیاب درشت‌تری نیاز دارد و قهوه ترک آسیاب بسیار ریزی دارد. اگر خود شما خیلی دقیق نمی‌دانید کدام درجه آسیاب برای قهوه مورد نظر شما مناسب است، از فروشنده راهنمایی بگیرید.
۵. استفاده از آب نامناسب
این مورد شاید کمی دور از ذهن یا اغراق‌آمیز به نظر برسد؛ اما به‌شدت مهم است. دمای استاندارد برای دم کردن قهوه ۹۶ درجه سانتی‌گراد است. در دستگاه‌های خودکار ممکن است خود دستگاه دما را تنظیم کند؛ اما در صورتی که قرار است شما در این باره تصمیم بگیرید، حتماً به این دما توجه کنید.
همچنین در نظر داشته باشید که آب لوله‌کشی ممکن است مقدار زیادی ناخالصی داشته باشد که حتماً بر روی طعم قهوه تأثیر می‌گذارد. اگر به کیفیت آب لوله‌کشی خود شک دارید، بهتر است از فیلتر آب استفاده کنید تا ناخالصی آب را کم کند. اگر در خانه خود دستگاه تصفیه آب دارید از آب تصفیه شده برای دم کردن قهوه استفاده کنید.
۶. فنجان نامناسب و افزودنی نامرغوب
در آخر موقع نوشیدن قهوه آن را در لیوان‌های پلاستیکی نریزید. لیوان‌های شیشه‌ای و سرامیکی گزینه‌های بسیار بهتری هستند که کیفیت و طعم خوب قهوه را حفظ می‌کنند. ممکن است دوست داشته باشید کمی شیر، شکر یا حتی یک تکه شکلات به قهوه خود اضافه کنید. بهتر است افزودنی‌های شما هم از مرغوبیت لازم برخوردار باشند تا به طعم و کیفیت قهوه آسیبی وارد نکنند.
۷. دم‌آوری اشتباه قهوه
اگر شما در هیچ‌کدام از موارد بالا اشتباه نمی‌کنید احتمال دارد که مراحل دم‌آوری قهوه را به‌درستی انجام نمی‌دهید. در ابتدا باید میزان قهوه را به‌درستی انتخاب کنید. دو قاشق غذاخوری قهوه به‌ازای ۹ تا ۱۱ گرم آب یک عدد استاندارد است. باید قهوه را به صورت یکسان در سراسر فیلتر پخش کرده و سطح آن را صاف کنید. سپس از تمپر برای تمپ کردن قهوه استفاده کنید. فشار تمپ کردن شما باید به اندازه‌ای باشد که قهوه به شکل یکنواخت قرار بگیرد و آب از تمام قسمت‌های آن به صورت یکنواخت عبور کند. با چند بار تمرین و کمی توجه می‌توانید این کار را به بهترین شکل انجام دهید.
- بیشتر بخوانید: آشنایی با لوازم جانبی برای دستگاه های قهوه ساز خانگی