آتش سوزی درهمه جای دنیا اتفاق می‌افتد وصدمات و تلفات گسترده جانی و مالی برای مردم و دولت دارد؛ چراکه در بیشتر موارد این صدمات جبران ناپذیرند. به بار آمدن فاجعه‌ای مانند آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو چراغ خطری برای مردم و مسئولان شد تا انجام اقدامات موثر و پیشگیرانه مانند استفاده از مصالح استاندارد و مهندسی‌شده مانند پوشش ضدحریق و اجرای درست آن‌ها در سازه‌ها را برای ایمن‌سازی و تجهیز اصولی سازه‌ها جدی بگیرند. فرایندهای ساخت‌وساز و ساختمان‌سازی در ایران با چالش‌های ریشه‌ای مواجه است و صرفا نظارت‌های سطحی و ظاهری برای بررسی کیفیت ساختمان‌ها اعمال می‌شود که کافی نیست. بنابراین تجهیز ساختمان‌ها به شکلی که در برابر آتش مقاوم باشند بسیار اهمیت دارد. یکی از مهم‌ترین مواردی که انجام آن در ساختمان سازی ضرورت دارد استفاده از پوشش ضد حریق است. در ادامه به برخی سوالات اساسی در مورد این‌که انواه پوشش ضد حریق چیست و چه عملکردی دارد پاسخ می‌دهیم.
پوشش ضد حریق چیست و چگونه ساختمان را در برابر آتش سوزی ایمن می‌کند؟
از مهم‌ترین چالش‌ها در فرایند ساختمان سازی اجرای صحیح ایمن سازی ساختمان در برابر حریق است. درواقع یکی از راه‌های تایید شده و استاندارد از سوی سازمان آتش‌نشانی، اجرای پوشش ضد حریق در ساختمان است. از آن‌جایی‌که هر ساختمان مقیاس و کاربردها مشخص خود را دارد، برای انواع حوزه‌های ساختمان سازی، مانند مصالح ساختمانی دیگر، مواد مختلفی برای این نوع پوشش‌ها به کار گرفته می‌شود.
در پاسخ به این پرسش که پوشش ضد حریق چیست، می‌توان گفت درواقع اصلی‌ترین کار این پوشش‌ها، این است که زمان تخریب ساختمان را به تعویق انداخته و مانع ازبین رفتن آن شود. پوشش ضد حریق روی مصالح ساختمانی از جمله فلزات و بتن به شکل‌های مختلف استفاده می‌شود. درواقع این فایرپروف‌ها میزان مقاومت استاندارد و مشخصی را در برابر آتش دارند (مدت زمان 2 ساعت برای 1200 درجه سانتی‌گراد) که تا حد زیادی می‌توانند خسارت‌های آتش‌سوزی را کاهش دهند. استفاده از این پوشش‌ها در ساختمان به طور موثری تضمین می‌کند که دمای سازه حین آتش‌سوزی به حدی نخواهد رسید که ساختمان دچار فروپاشی شود.
این موضوع در ساختمان‌هایی مانند بیمارستان و مراکز با تجمع زیاد، اهمیت زیادی دارد چرا که در صورت آتش‌سوزی تعادل ساختمان از بین نرفته و از آسیب‌های جدی در امان خواهد ماند. نکته‌ای که شاید جالب باشد این است که برخلاف تصور اکثریت که باوردارند فایرپروف‌ها فقط بر روی سازه‌های جدید و در حال ساخت قابل استفاده است، این عایق‌ها را می‌شود روی ساختمان‌های قدیمی نیز اجرا کرد.
پوشش ضد حریق مناسب هر سازه را چطور تشخیص بدهیم؟
در هر ساختمان با توجه به مقیاس و کاربردی که دارد می‌توان از انواع پوشش ضد حریق بهره گرفت. پرکاربردترین حوزه‌های استفاده این پوشش‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
- ساختمان‌های مسکونی
- سازه‌های صنعتی
- ساختمان‌های تجاری
- کشتی‌ها
- سقف و دیوار بتنی درتونل‌ها
- سازه‌های آیرودینامیک
- سازه‌های معدنی سطحی یا زیرزمینی
- سازه‌های فولادی
- محفظه‌های مرتبط با مواد نفتی
- ساخت فایروال یا دیوار آتش برای جلوگیری از انتشار آتش از یک بخش ساختمان به بخش‌های دیگر
- خطوط لوله‌ای مربوط در کارخانه‌های شیمیایی یا پالایشگاه‌های نفتی
آشنایی با 3 نوع پوشش ضد حریق پرکاربرد
- رنگ عایق و منبسط شونده
این رنگ‌ها که در واقع جزو پوشش‌های غیر معدنی محسوب می‌شوند، پوشش‌های ضد حریق مقاومی هستند که با تکنولوژی بسیار پیشرفته‌ای تولید می‌شوند. کاربرد این نوع پوشش ضد حریق بر روی انواع کابل و سازه‌های فلزی است که به دو دسته پوشش‌های تاخیر انداز حریق و پوشش‌های ضد حریق تقسیم‌بندی می‌شوند.
رنگ‌های عایق که به‌صورت یک عامل گرماگیر مانع پیش‌رفت شعله‌ها و ایجاد خسارت شده، تاخیرانداز آتش محسوب می‌شود. همینطور رنگ‌های ضد حریقی که روی فلزات در سازه‌ها استفاده می‌شود، در مواقع آتش‌سوزی پف کرده و یک لایه حرارتی بسیار مقاوم روی فلز ایجاد می‌کند تا از داغ شدن و وارد آمدن صدمات جدی به سازه جلوگیری کند.
- برد مقاوم در برابر آتش
بردهای ضد حریق به شکل ورقه‌ای تولید می‌شوند و شبیه به ساختار داکت‌های کابل برق هستند. این بردها که ازمخلوط پشم سرامیک یا مواد دیگر ساخته می‌شوند، در اندازه‌های 10 الی 25 میلیمتری به سرعت و به‌راحتی روی سطح‌های مختلف نصب می‌شوند. بردهای ضد حریق درواقع گران‌ترین نوع پوشش‌های ضد حریق محسوب می‌شوند.
- پوشش‌های پایه معدنی (اندودهای ضد حریق پاششی)
این نوع از پوشش ضد حریق از مواد معدنی مانند گچ، سیمان، بور، فسفر، ورمیلکولیت و مواد کف کننده دیگر ساخته شده‌است. مواد پایه فسفر و بور روی سازه‌های چوب و پوشش‌های ضد حریق سیمان و گچ روی سطوح فلزی استفاده می‌شوند.
رنگ ضد حریق بهتر است یا پوشش ضد حریق پایه معدنی؟
برای مقاوم سازی ساختمان در برابر آتش، از بین این دو نوع محصول که پرکاربردترین نوع در ایران پروف هستند می‌توان طبق نیاز و کاربرد استفاده کرد. درکل پوشش ضد حریق پایه معدنی قیمت پایین‌تری نسبت به رنگ‌های ضد حریق دارد که درساختمان‌های بزرگ از جهت مدیریت هزینه نکته مهمی محسوب می‌شود.
از سوی دیگر، اجرای این پوشش‌ها زمان‌بر بوده چرا که حجم کار در استفاده از این نوع عایق بسیار بالاست و از آن‌جا که روش کار در اجرای این پوشش‌ها به صورت اسپری کردن است و نیاز به نیروی متخصص دارد، باعث اتلاف مواد اولیه می‌شود. اجرای رنگ‌های ضد حریق، کار زمان‌بری نیست و همینطور احتیاج به نیروی متخصص در این زمینه ندارد واین موارد جزو مزیت‌های مهم این نوع پوشش محسوب می‌شود.
در اجرای پوشش ضد حریق چه نکاتی باید رعایت شود؟
اجرای درست پوشش‌های ضد حریق مرحله بسیار مهمی است که نیازمند دانستن یک سری نکات است که در زیر به به مهم‌ترین آن‌ها اشاره شده است:
- اگر سطح موردنظر فولاد است، نباید آغشته به موادی مثل روغن باشد که چسبندگی را کم می‌کند.
- ضخامت پوششی که روی سازه استفاده می‌شود پیش از اجرا با توجه به ضخامت و جنس سطح، طبق فرمول مربوط محاسبه می‌شود.
- برای پاک کردن گردوخاک، سطح اسکلت باید با استفاده از دستگاه واترجت شسته شود.
- عملیات اجرای سقف باید قبل از مقاوم‌سازی انجام شود.
- بتن‌های اضافه در بخش عملیات بتن ریزی باید جمع آوری شود.
- پوشش اجرا شده باید تا خشک شدن کامل در برابر ریزش آب و باران حفاظت شود.
- برای خشک شدن درست، باید سیستم تهویه مناسب در محل به‌کار گرفته شود.
- اپراتور پاشش باید با استفاده از اندازه‌گیر استاندارد کنترل ضخامت را به‌صورت مداوم انجام دهد.
مقالات فایرپروفینگ برای کسب اطلاعات درست در این زمینه چه کمکی به ما می‌کند؟
انتخاب درست پوشش ضد حریق مناسب برای ساختمان یک کار بسیار تخصصی است. بنابراین باید حتما از شرکت‌های معتبر و با مشاوره‌های کارشناسانه مهندسان آتش و ساختمان متخصص، اقدام به خرید و اجرای پوشش‌ها بر روی سازه مدنظر کرد. مطالعه مقالات فایرپروفینگ در ایران پروف کمک می‌کند تا با آگاهی و دانش درمورد انواع مواد عایق، کاربردها، مزایا و معایب هرکدام، مقایسه پوشش‌های عایق حریق و نحوه اجرای هرنوع پوشش در ساختمان و اطلاعات فنی دیگر را در این خصوص را بدست آوریم.
پوشش فایرپروف غیراستاندارد و تقلبی باعث چه مشکلاتی می‌شود؟
برخی از پوشش‌های ضد حریق که کیفیت بالایی ندارند، متاسفانه از روی ظاهر قابل تشخیص نیستند ولی هنگام بروز آتش و قرار گرفتن در دمای بالای حریق، عملکرد نادرستی نشان می‌دهند و هنگام انبساط گازهای سمی تولید می‌کنند. بنابراین بررسی گواهینامه‌های فنی و استانداردهایی‌که مختص این پوشش‌ها است درواقع راه تشخیص اصل بودن این نوع مواد است.
استانداردهایی مانند مقاومت در برابر آتش EN 1363-1 و UL 263 و هم‌چنین گواهینامه فنی پوشش‌های ضد حریق از مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی از مهم‌ترین گواهینامه‌های پوشش ضد حریق است.
این مطلب صرفا جنبه تبلیغاتی داشته و به سفارش وب‌سایت ایران پروف منتشر شده و وینوک هیچ مسئولیتی در رابطه با آن نمی‌پذیرد. اطلاعات بیشتر