مهندسان عمران برای ساختن جاده‌ها، تونل‌ها، پل‌ها و ساختمان‌ها درس می‌خوانند و مهارت‌هایی را یاد می‌گیرند. کار آنها ممکن است نظارت بر ساخت و ساز یا تعمیرات سازه‌ها باشد و یا اینکه طرح و برنامه ساخت و ساز را پیاده کنند. همچنین حوزه فعالیت آنها می‌تواند شامل کارهای مدیریتی نیز بشود، یا ممکن است تمرکز خود را در مشاغلی مانند مهندسین ژئوتکنیک بگذارند.
با تمام این گفته، می‌توان نتیجه گرفت که بازار کار مهندس عمران در ایران طیف وسیعی از مشاغل را در بر می‌گیرد و افراد فارغ‌التحصیل در این رشته می‌توانند در هر کدام مشغول به کار شوند.
انواع مشاغل مرتبط با مهندسی عمران
مهندسی عمران یک رشته بسیار گسترده‌ای است که شاخه‌ها و بازار کار گسترده‌ای دارد. تخصص مهندسان عمران شامل معماری، ساخت و ساز، حمل و نقل، ترافیک، منابع آب و مهندسی ژئوتکنیک می‌شود. مهندسی محیط زیست یکی دیگر از تخصص‌های مهندسی عمران است و از اصول مهندسی برای محافظت از سلامت طبیعت و زندگی مردم استفاده می‌کند.
عمران طیف وسیعی از مشاغل را در بر می‌گیرد و می‌توان گفت که در شرایط کار مهندسی عمران در ایران انتخاب‌های بسیاری برای فعالیت وجود دارد. این مشاغل با توجه به میزان مهارت مهندس و همچنین نوع شاخه‌ای که او در آن تحصیل کرده است، به او داده می‌شود. حیطه‌های شغلی هر مهندس عمران شامل موارد زیر می‌شود:
1. نقشه بردار
نقشه برداری شغلی است که در آن مهندسان عمران وظیفه آماده سازی گزارشی کامل از محل ساخت و ساز ساختمان و همچنین نیازمندی‌ها و شرایط ساخت، آماده می‌کنند. نقشه بردار معمولا داده‌ها و همچنین تطبیق آنها با بررسی‌های خود را به مسئولین مربوطه ارائه می‌دهد تا از درست و اصولی پیش رفتن ساخت و ساز اطمینان حاصل شود. آنها همچنین می‌توانند در مورد پلان ساخت و ساز نیز طرحی ارائه دهند.
2. متخصص CAD
با گذشت سال‌ها، هنوز هم اتوکد یک برنامه ۳D و ۲D برای مهندسین عمران به شمار می‌آید و یکی بهترین نرم افزارهای مهندسی عمران است. متخصصان CAD از نرم افزار طراحی برای برنامه ریزی پروژه‌ها استفاده می‌کنند. این افراد می‌توانند با کمک این نرم افزار طرح اولیه ساخت بنا و مشخصات اولیه سازه را ارائه دهند. متخصصان CAD می‌توانند در کار خود از فناوری دو بعدی یا طرح‌های سه بعدی استفاده کنند و معمولا نیز شاخه درسی آنها در عمران، نقشه کشی است و یا اینکه معماری خوانده‌اند.
3. مهندس ساختمان
این متخصصان معمولا خدمات تعمیر و نگهداری ساختمان‌های آپارتمانی، اداری یا ساختمان‌های بهداشتی را ارائه می‌کنند. مهندسان ساختمان همچنین ممکن است بر هتل‌های خصوصی یا تأسیسات تولیدی نیز نظارت کنند. آنها دانش گسترده‌ای در حوزه تجهیزات گرمایشی و سرمایشی و همچنین تعمیرات کلی ساختمان دارند. آنها همچنین باید از ایمنی ساختمان مانند ایمنی ساختمان در برابر آتش سوزی اطمینان حاصل کنند و به صورت مداوم نیز این موارد را بررسی کنند.
4. مهندس بهداشت آب
مهندسان بهداشت آب می‌توانند در تصفیه خانه‌های آب و شرکت‌های فاضلاب برای نظارت بر عملکرد صحیح سیستم‌ها و پروتکل‌های تصفیه، کار کنند. این افراد باید بر تجهیزات و عملکرد صحیح کنتورها نظارت داشته باشند. این مهندسان درباره بهداشت آب تحقیقات بسیاری انجام می‌دهند و توصیه‌هایی برای افزایش میزان سلامت آب ارائه می‌دهند.
5. شهرساز
شهرسازان معمولا با مقالات دولتی برای رسیدگی به شهر و ارائه پیشنهادات بهینه در شهرسازی کار می‌کنند. شهرسازان داده‌ها را جمع آوری می‌کنند و تحقیقات بازار و اقتصاد را تجزیه و تحلیل می‌کنند تا بتوانند برای طرح‌ها و پروژه‌های شهرسازی تصمیم گیری کنند. شهرسازان در مورد منطقه بندی و نوع ساختمان سازی دقیق هستند و این افراد هستند که تشخیص می‌دهند، تغییرات اعمال شده در روند ساخت و ساز شهری با مقررات مطابقت دارد یا خیر.
6. برنامه ریز حمل و نقل
برنامه ریزان حمل و نقل ممکن است در بخش دولتی یا خصوصی برای توسعه استراتژی‌های حمل و نقل شهری برای رفع نیازهای کاربران، از جمله دوچرخه سواران و عابران پیاده، کار کنند. این افراد باید مسائل زیست محیطی، کارایی و ایمنی را در استراتژی‌های خود در نظر بگیرند. برنامه ریزان حمل و نقل شهری، داده‌ها را تجزیه و تحلیل و تفسیر می‌کنند و گزارش‌هایی از ترافیک یا جمعیت شهرها ارائه می‌دهند.
7. مدیر ساخت و ساز
مهندسان ساخت و ساز، پروژه‌های مسکونی و یا ساختمانی را مدیریت و تحویل می‌دهند. آنها فعالیت‌های ساختمانی را برنامه ریزی می‌کنند، بر فعالیت‌های ساخت و ساز نظارت می‌کنند و پس از اتمام پروژه بازرسی ساختمان را انجام می‌دهند. آنها در طراحی ساختمان و حل مشکلات آن ارتباط و همکاری نزدیک با معماران، مهندسان معماری و تکنسین‌ها دارند.
آنها همچنین مسئول تهیه گزارش‌هایی از روند پروژه و بودجه آن هستند. آنها دارای مهارت کار با نرم افزارهای مختلف از جمله (CAD) هستند، که یکی از ابزارهای مهم این رشته است. مهندسین ساخت و ساز مهارت‌های مدیریت پروژه و حساب و کتاب را در کنار هم برای پیشبرد موفق پروژه به کار می‌بندند.
8. مهندس محیط زیست
مهندسی محیط زیست از حوزه‌های کلیدی عمران است که از مهندسی، علم خاک و زیست شناسی برای توسعه راه‌حل‌های زیست محیطی استفاده می‌کند. مهندسان گزارش‌های تحقیقی را تهیه و بررسی می‌کنند و پروژه‌هایی را برای حل مشکلات یا اجرای برنامه‌هایی مانند بازیافت، دفع زباله و کنترل آلودگی آب و هوا طراحی می‌کنند. مهندسان، داده‌های علمی را برای ارائه توصیه‌ها یا ارائه اطلاعات برای اقدامات قانونی تجزیه و تحلیل می‌کنند.
9. مهندس طراح
مهندسان طراح با تیم‌های تحقیق و توسعه برای ایجاد پارامترهای طراحی و برآوردن الزامات طراحی سازه همکاری می‌کنند. این مهندسان معمولاً از نرم افزارهای CAD یا CAE برای ایجاد مدل‌ها و طرح‌ها استفاده می‌کنند. مهندسان طراح ممکن است طراحی و برنامه ریزی خود را بارها و بارها تغییر دهند تا به طرح نهایی برسند که با مشخصات و دستورالعمل‌های مورد نیاز مطابقت دارد.
10. مهندس ژئوتکنیک
مهندسان ژئوتکنیک شرایط خاک و پی را برای تعیین پایداری یک ساختمان یا معدن تجزیه و تحلیل می‌کنند. این مهندسان خطرات محل ساخت و ساز و حفاری را در رابطه با فرسایش، رانش زمین، زلزله یا سایر اختلالات زمین شناسی ارزیابی می‌کنند. مهندسان ژئوتکنیک توصیه‌هایی را برای حفظ ایمنی و یکپارچگی برنامه ساخت و ساز در محل سازه ارائه می‌دهند.
11. مهندس منابع آب
مهندسین منابع آب، سیستم‌ها و تجهیزات جدیدی را برای مدیریت منابع آب آشامیدنی طراحی می‌کنند. این سیستم‌ها ممکن است شامل تاسیسات تصفیه آب، چاه‌های زیرزمینی و چشمه‌های طبیعی شود. این مهندسان تلاش می‌کنند تا آب تمیز و بدون آلودگی را برای مصارف آشامیدنی برای شهروندان فراهم کنند. یک مهندس منابع آب هنگام اجرا یا طراحی مجدد سیستم‌ها، هزینه‌ها، مقررات دولتی و سایر عوامل را در نظر می‌گیرد.
12. مهندس مشاور
هنگامی که ساختمان‌ها یا سازه‌ها نیاز به عملکرد بهتر دارند، از مهندسان مشاور دعوت می‌شود تا از دانش آنها استفاده شود. مهندسان مشاور در کل چارچوب طراحی، مانند تجزیه و تحلیل، جزئیات ساخت و ساز و ایمنی سازه را ارائه می‌دهند. آنها علاوه بر اعلام و پیش بینی هزینه‌های ساخت و ساز، در مورد هزینه نگهداری و رعایت ایمنی در سازه نیز توصیه‌هایی ارائه می‌دهند. آنها همچنین در خلال کار توصیه‌ها و پیشنهاداتی ارائه می‌دهند که باعث بروز خلاقیت و نوآوری در ساخت می‌شود.
13. مهندس هسته‌ای
مهندسان هسته‌ای تجهیزات هسته‌ای مانند هسته‌های راکتور و محافظان تشعشع را طراحی یا توسعه می‌دهند. کار این متخصصان هدایت روند بهره‌برداری و نگهداری نیروگاه‌های هسته‌ای است تا مطمئن شوند که تمام کارها با استانداردها و قوانین ایمنی مطابقت دارند. مهندسان هسته‌ای دستورالعمل‌هایی را برای عملیات کلی نیروگاه و دفع مناسب زباله‌های هسته‌ای آماده می‌کنند. این افراد، سوانح هسته‌ای را تجزیه و تحلیل می‌کنند تا توصیه‌هایی برای رعایت ایمنی و پیشگیری از مشکلات احتمالی آینده ارائه می‌دهند.
سخن پایانی
بعد از معرفی تمامی این زیرشاخه‌ها، احتمالاً روشن شده است که رشته مهندسی عمران دامنه بسیار گسترده‌ای دارد. البته که با نگاهی به اگهی های استخدامی برای مهندسین عمران در سایت ایران تلنت نیز می‌توانید به طیف وسیع مشاغل این رشته پی ببرید و البته متوجه شوید که چقدر بازار کار آن در ایران خوب است. این شغل یک کار سنتی نیست و چیزی به عنوان یک روز معمولی در آن وجود ندارد. هر پروژه‌ای در این رشته و شغل متفاوت است. ممکن است مهندسان عمران یک هفته 50 ساعت و یک هفته دو ساعت کار کنند. حتی برخی مهندسان عمران مهاجرت را در نظر می‌گیرند و برای کار در خارج از کشور خود را آماده می‌کنند.